De Toerist en duurzame ontwikkeling

Duurzame Ontwikkeling en de Toerist

Er is een element wat van zo’n groot belang in het toerisme is, maar waar een toerist zich van tevoren geen voorstelling van kan maken: duurzame ontwikkeling, behoud van natuur of de rol van plaatselijke identiteiten in het toerisme. De invloeden en voetsporen die de toerist achterlaat worden nog zelden door de toerist zelf geëvalueerd en er zijn nog erg weinig toeristen die gedurende hun vakantie hier geïnteresseerd in zijn. De reden is duidelijk: het bevredigt geen behoefte. Er is een hele klein groep toeristen (op de TL-schaal aan de geheel linkerkant) die zich gedurende hun vakantie daar wel mee bezig houden als onderdeel van zelf-realisatie bijvoorbeeld.

Hoeveel toeristen zijn er die aan het einde van hun vakantie eens rustig gaan zitten en hun hele reis nog eens nagaan op toegepaste duurzaamheid principes? Of het gebrek daaraan?

Nog heel weinig, ben ik bang. Wat wel vaker gebeurt, dat men gedurende de vakantie zaken opvalt die een duidelijk gebrek aan ecologische of andere motieven tonen. Als onderdeel van de continue evaluatie kan een toerist zich schuldig voelen als hij na uren door een dor landschap gereden te hebben in een hotel aankomt met weelderige tuinen, zwembaden en de sproeiers overal aanstaan. Zelfs de meeste ongevoelige toerist zal dit soort dingen opvallen. Het contrast tussen arm en rijk is een ander punt, waarbij toeristen spontaan een vraagteken plaatsen. We weten allemaal dat er vele toeristen zijn die stiekem wel foto’s willen maken van schrijnende armoede, omdat later bij thuiskomst dit het avonturen element verhoogt, maar tegelijkertijd zijn er vele toeristen die zich afvragen of ze niet een project kunnen steunen om de armoede te verlichten. In heel veel gevallen blijft het hierbij wat de duurzame bespiegelingen van toeristen gedurende of na hun vakantie betreft.

Er zijn twee manieren om dit te veranderen. De eerste is door bij de toerist een behoefte te creeëren aangaande zijn rol en invloed op het milieu en de verzachting ervan. Helpen de planeet te beschermen kan wel degelijk een motivatie vormen.

De ervaring wijst uit dat hoe meer toeristen onderweg met duurzaamheids praktijken geconfronteerd worden, hoe meer hun interesse ernaar uitgaat. Wanneer bij een hotel er duidelijke scheiding van vuilnis aanwezig is, en bij een ander niet, dan kan dat al commentaren van toeristen opleveren.

Toch is het aantal toeristen, dat daadwerkelijk probeert er achter te komen hoe duurzaam een hotel of toerstenattractie werkt, nog steeds klein. Weinig toeristen zijn  echt geïnteresseerd hoe een hotel zijn water verwarmt, hoe het riool werkt of hoe plaatselijk het personeel eigenlijk wel is. Ook wat bouwmaterialen zien we, dat de toerist bijna altijd eerst naar het comfort kijkt en dan pas hoe iets gemaakt is.

Wat heel vaak wel het geval is, dat toeristen ervan houden om kritisch te zijn en de meeste mensen het ook prettig vinden wanneer er naar hun opinie gevraagd wordt.

In die zin kan een betere voorbereiding van toeristen wat de duurzaamheids praktijken betreft leiden tot een kritischere houding, die dan via opinie onderzoek bevredigd kan worden. Het is een van de manieren om bij toeristen een behoefte te creeëren op het gebied van duurzame ontwikkeling, wat weer een van de basis voorwaarden is om juist de toerist direct bij een duurzame ontwikkeling te betrekken.

De tweede mogelijkheid is door duurzame gedragscodes verplicht te stellen. Men wacht dus niet af, of de toerist gemotiveerd raakt of niet, maar er worden een aantal regels ingesteld, waar de toerist van tevoren van op de hoogte gesteld wordt (internet!) en waarvan de toerist blijk moet geven dat hij de regels kent. Toen in 2001 de WTC aanslag gebeurde, stelde vliegvelden hele strenge controle maatregelen toe in naam van de veiligheid van de VS. Er is geen enkele reden om ook niet stricte maatregelen in te voeren in naam van de overleving van de Planeet.

Beide mogelijkheden kunnen tenslotte tot positieve vakantie ervaringen leiden en beide dienen dan ook serieuzer onderzocht te worden dan tot nu toe het geval is.