De verwachtingen van toeristen

Alle rechten voorbehouden. De gehele of gedeeltelijke reproductie is verboden zonder de toestemming van Marinus C. Gisolf en zonder bronvermelding

De Verwachting

Voor een toerist vormen de verwachtingen een heel belangrijk onderdeel van zijn vakantie. Verwachtingen bestaan op het moment, dat een toerist voor het eerst aan zijn vakantie begint te denken en die eerste verwachtingen zijn dan gebaseerd op beelden en informatie die in het geheugen al opgeslagen zijn. Als een toekomstige toerist aan Patagonia in Argentinië denkt, kunnen er beelden in zijn geheugen oprijzen van foto’s van penguins of gletshers, indrukken van Paul Theroux’s boek ‘De Patagonië Express’ of van een autorally, waar men op de televisie wat van gezien heeft. Van vele kanten kan er in een geheugen materiaal over een plaats binnengedrongen zijn en wanneer opeens onze interesse voor een plaats geprikkeld wordt, harkt het geheugen uit alle hoeken beschikbaar materiaal bij elkaar. We hebben dan te maken met de eerste fase van het zetten van verwachtingspatronen voor vakantiebelevingen.

Verwachtingen worden dan verder gevoed met nieuwe informatie en beelden en dit proces gaat door tot de vakantie begint. Zelfs dan blijft men het brein voeden met nieuw materiaal, wat dan al nieuwe ervaringen kunnen zijn, maar die ook kunnen gelden als bijstelling van de verwachtingen voor de rest van de reis. Tenslotte aan het einde van de vakantie spelen de verwachtingen ook nog een rol, maar een andere: het afwegen in hoeverre de verwachtingen zijn uitgekomen en of de vakantie inderdaad het gewenste en verwachte resultaat opgeleverd heeft. We kunnen ons dus afvragen, of een toerist zonder verwachtingen eigenlijk wel een toerist is. Hier gaan wij ervan uit dat elke toerist altijd enige verwachtingen koestert.

Een indrukwekkende foto kan een reisbehoefte oproepen en tegelijkertijd een duidelijke verwachting.

Wat een verwachting precies is, kan het best door psychologen verklaard worden, maar in ieder geval zegt Wikipedia hier het volgende over: “In het geval van onzekerheid is de verwachting wat als het waarschijnlijkst wordt beschouwd. Een verwachting kan realistisch zijn, maar dat hoeft niet. Een negatief resultaat leidt tot de emotie van teleurstelling. Als iets gebeurt wat helemaal niet wordt verwacht, is het een verrasing.”

Bij een verwachting denken we dus, dat we van tevoren enigszins weten hoe iets eruit ziet of hoe een ervaring zal zijn, en wat ons het waarschijnlijkst lijkt dat iets is. Verwachtingen zijn voor het grootste deel op beelden gebaseerd en slechts in geringere mate op verbale uitingen of simpele feiten. Deze beelden of informatie kunnen in het geheugen opgeslagen zijn van kinds af aan en dit soort beelden kunnen van velerlei bronnen komen. Het is belangrijk hierbij te beseffen, dat een toerist om toerist te zijn, naar een gebied moet reizen dat anders is dan zijn thuis omgeving, vandaar dat er een element van onzekerheid is en dat er daardoor verwachtingen over zijn.

Verwachtingen baseren en ontwikkelen zich op basis van wat er reeds in het geheugen aanwezig is en daarmee ook op vroegere ervaringen; daarnaast is er de externe communicatie door middel van reisgidsen, boeken, films, televisie programma’s etc. Dan is er de directe verbale bron via vrienden, kennissen, colega’s of familieleden en tenslotte zijn er de achtergrond beelden, associaties, indrukken en (vaste) ideeën, waarop verwachtingen zich kunnen baseren (mentale beeldvorming). Behalve de eerste genoemde bron voor de ontwikkeling van verwachtingen worden de andere drie voortdurend zowel voor als tijdens de vakantie gevoed.

Behalve het bestaande geheugen materiaal is er nog een interne bron die onze verwachtingen voedt: onze verbeelding. De verbeelding als een projectie van mogelijkheden kan mensen zover krijgen, dat zij op zoek gaan naar belevingen die in hun dagelijkse leven op de achtergrond geraakt zijn. Er zijn verscheidene gebruiks vormen van de verbeelding:

• het oproepen van dingen die niet aanwezig zijn, maar die ergens anders wel bestaan;

• het creeëren van beelden van dingen die niet bestaan;

• het zich voorstellen van representaties in de plaats van dingen (bijv. schilderijen, diagrammen);

• de voorstelling van dingen die niet aanwezig zijn en ook niet bestaan, maar die het geloof oproepen in hun empirisch waarneembaar bestaan: het domein van de illusies.

De verbeelding kan tot metaforen leiden, die op hun beurt weer van cruciaal belang zijn voor de theorie van de verbeelding. Bestaande begrippen kunnen een nieuwe interpretatie krijgen en de betekenis en waarde ervan kan een verdieping vormen. In het toerisme kan men vele soorten metaforen en verhalen tegenkomen, die als een soort herbeschrijving van de realiteit gezien kunnen worden. De verbindingen die er tussen toeristen en de bestemming gesmeed worden simplificeren de tijdelijke vakantie inhoud, waarvan het anders moeilijk is die te bevatten vanwege de aard en ingewikkeldheid ervan.

Verwachtingen worden dan ook vaak op metaforen gebaseerd, die ons helpen beter vat te krijgen op het onbekende van een situatie die wij tegemoet treden. Sommige vakantie bestemmingen spreken ons snel aan of andere roepen vaste (voor)oordelen op, zoals bijvoorbeeld het romanticisme van Parijs in de lente. De “Caraibische atmosfeer”, “groene seizoen” of “nevelwoud” zijn allen metaforische uitingen, die gemeengoed in de markting terminologie zijn, op de verbeelding spreken en mogelijke nieuwe verwachtingen oproepen.

 Bij verwachtingen onderscheiden we twee uitersten: Er zijn brede verwachtingen en nauwe verwachtingen. De brede zijn niet precies, slaan op een algemene wens of wil, zijn gebaseerd op algemene informatie en hiermee kunnen reizigers allerlei verschillende soorten ervaringen verwachten. Met praat ook wel eens over lage verwachtingen, maar eigenlijk heeft de uitdrukking laag in dit geval betrekking op de beperktheid van de verwachte ervaring en niet op de verwachting zelf. Als je verwacht geen mooie ervaring te gaan hebben, kunnen we de verwachting laag noemen, maar niet direct breed.

De nauwe verwachtingen zijn helderder, komen met een duidelijk wensbeeld overeen (wat zelfs geïdealiseerd kan zijn) en zijn op specifieke informatie gebaseerd; hiermee verwacht de toerist duidelijk omlijnde ervaringen. Ook hier is een hoge verwachting niet hetzelfde als een nauwe. In het eerste geval verwacht men een fantastische ervaring en in het tweede geval is de verwachting zelf gedetailleerd.

Vaak kan men aan de toetsing van de vakakantie aan het einde zien hoe breed of nauw de verwachtingen geweest waren. Het moge duidelijk zijn, dat bij brede verwachtingen er veel minder kans is dat dingen tegenvallen, terwijl bij de nauwe verwachtingen dit heel goed kan voorkomen. We kunnen dan hierbij een speciaal geval onderscheiden, genaamd “De zelf-vervullende voorspelling”, een duidelijk fenomeen onder de verwachtingen. Een persoon plaatst grote verwachtingen (nauwe, uiteraard) bij een speciaal onderdeel van de reis. Om er zeker van te zijn dat dit ook uitkomt, past de toerist bewust of vaak onbewust een aantal kunstgrepen toe: Hij verkleint de BelCal waarde van mogelijke alternatieven; daarnaast blaast hij het belang van wat hij gaat zien op en tenslotte besteedt dit soort toerist ook meer geld, tijd en moeite om aan te kunnen tonen, dat de door hem gekozen toeristische activiteit inderdaad de beste is of het interessantst. Met andere woorden, wanneer een toerist aangeeft, dat de grootste wens van zijn leven is de Galapagos te bezoeken, dan zal deze toerist ook onbewust er alles aan doen om ervoor te zorgen dat hij achteraf kan zeggen dat het inderdaad de mooiste ervaring van zijn leven was.

Motivatie en behoeftes

Vanuit een psychologisch perspectief kunnen we ons afvragen, wanneer een beeld, dat in ons geheugen is opgeslagen, als verwachting dient en wanneer niet (slechts een herinnering). Dit heeft te maken met de motivatie van de persoon. Deze motivatie, die ten gronsdslag ligt aan de wens van de toerist om te reizen, is de generatie van een behoefte. Het verband tussen motivatie en behoefte moge duidelijk zijn en ook dat die weer de grondslag van de verwachting vormen. De toerist moet eerst een gerichtheid hebben, voordat bepaalde beelden en herinneringen in het algemeen in zijn geheugen bij elkaar geharkt worden en een eerste voorzichtige verwachting gaan vormen. Pas als deze motivatie er is, begint de etappe van de eerste verwachtingen. Zie verder het artikel over reis behoeftes: http://www.tourismtheories.org/?cat=74&lang=nl

De bronnen voor de verwachting

Waar een verwachting uit opgebouwd is, hangt van de aard van de persoon af, zijn reeds bestaande referenties (beelden, informatie in mentale verbale vorm of visueel, onder andere) zijn losse feitelijke informatie in zijn geheugen, de losse beelden die hij heeft, die zijn motivatie zouden kunnen ondersteunen, en tenslotte alles wat daar van buitenaf bijkomt.

Dat van buitenaf heeft betrekking op feitelijke informatie (hoewel voor verwachtingen van iets minder belang), dan is er de resultaat gerichte informatie (doorgaans door reisorganisaties en verkeersbureau´s gepubliceerd), die er juist op gericht is om de verwachtingen van de toerist verder te voeden en tenslotte is er de omschrijvende informatie, die de toerist helpt een algemeen idee en beeld te krijgen van wat hij kan verwachten. Informatie bestaat vaak uit beelden, waarvan de materiële beelden erg belangrijk zijn voor de vorming van verwachtingen (gebaseerd op foto’s, filmpjes, etc.). Net als de omschrijvende informatie helpen de mentale beelden om zich beter een voorstelling te maken van de sfeer van een plaats en om een algemeen idee te krijgen hoe het plaatselijke leven op een bestemming zich voltrekt.

De plaatsen die een toerist bezoekt kunnen in een hoofdattractie verdeeld worden, ook wel hoofdbelbron genoemd, en de kleinere nevenbelbronnen; dan zijn er ook alle zaken en fenomenen die bij de bevolking horen en waar een toerist misschien BelCal uit kan putten en een ervaring rijker worden. De hoofdbelbronnen vormen vaak de motivatie achter de behoefte om daar naartoe te reizen en die resulterende verwachtingen zijn dan doorgaans nauw. De toerist zal vrij veel over dat soort belbronnen weten, anders had hij die vakantiebestemming niet gekozen. De duidelijke nauwe verwachtingen die we doorgaans voor de hoofdbelbronnen vinden hebben natuurlijk wel het risico, dat het tegenvalt. Nevenbelbronnen zijn doorgaans goed gedocumenteerd en we nemen aan dat veel toeristen er iets over weten, waardoor de verwachtingen ook al wat nauwer zijn. Wanneer een ‘white water raft’ wordt aangeboden op een zekere bestemming (die beroemd is vanwege een of andere hoofdbelbron), dan zullen de verwachtingen over de riviertrip van de toeristen ergens tussen breed en nauw liggen.

Zaken liggen anders voor de gedeelde belbronnen. De toeristen die door een land reizen, zien overal de plaatselijke huizen, landschappen, kerkjes of tenpels en landbouw activeiten om maar wat te noemen. Het is onmogelijk daar nauwe verwachtingen over te koesteren en zelfs brede verwachtingen zijn hierover moeilijk op te bouwen. Indien er weing beeld materiaal of omschrijvende informatie voorhanden is, kan de toerist zelf nauwelijks enige verwachting hebben over het plaatselijke leven op een zekere bestemming. De dorpjes in India, Frankrijk of Chile verschillen zoveel van elkaar en zelfs als men er foto’s van ziet, dan nog is het moeilijk zich een voorstelling van te maken hoe die kleuren zijn, de geuren of geluiden, die zo typisch voor ieder dorp zijn. De toeristen die op de toeristen Life Style (TLS) schalen aan de idealistische  kant staan zullen eerder geneigd zijn verwachtingen over de gedeelde belbronnen te hebben als ook de toevallige, terwijl de toeristen die zich aan de egocentrische kant van die schaal bevinden eerder de neiging hebben alleen hoofd- en nevenbelbronnen te bezoeken en nauwere verwachtingen te hebben, gebaseerd op het materiaal, dat door reisorganisaties aangeleverd is, door verkeersbureau’s of de feitelijke informatie van vrienden, familieleden of collega’s. De informatie en beelden die een toerist opneemt voor zijn reis hangen van het type belbron af, dat de toerist wil bezoeken, en beïnvloedt daarmee het type verwachting.

Echte verwachtingen

Er is nog een heel ander niveau wat de verwachtingen van een toerist betreft. Het gaat dan hier om het begrip van echtheid en authenticiteit, die de toerist verwacht of juist in het geheel niet. Wanneer een toerist de verwachting heeft een authentieke indianen stam te bezoeken en gedurende het bezoek er achter komt, dat er weinig indiaans aan is en nog minder authentiek, dan is er de teleurstelling om een niet voldane verwachting en ook behoefte. Bij alle verwachtingen denkt men in de eerste plaats om zaken die echt zijn. Indien dit niet het geval is, is de kans groot dat de toerist de betreffende belbron niet zal bezoeken. Als de toerist al van tevoren denkt: “dat is toch niks” dan nemen we aan dat de toerist er dan ook niet naartoe gaat. We hebben het hier dan over een negatieve verwachting. Er bestaat echter wel degelijk de mogelijkheid, dat ondanks het feit dat de toerist zich realiseert, dat de getoonde indianen zich speciaal voor de toeristen verkleed hebben, de toerist het toch interessant vindt om te zien hoe indianen vroeger geleefd hebben, waardoor een stuk van de verwachting als nog vervuld wordt. Met andere woorden moet het verhaal dat er over deze nevenbelbron gegeven wordt goed maken wat aan echte authenticiteit ingeboet is. Dit soort authenticiteit-met-een-verhaal wordt ook wel de symbolische gerelateerde authenticiteit genoemd (zie mijn artikel “Authenticiteit en Toeristen”). Bij dit soort authenticiteit kunnen reisorganisaties of verkeersbureau’s bijvoorbeeld beter inspelen op de verwachtingen van de toerist en op de mogelijke ervaringen die hij gaat hebben. Hoofd- en nevenbelbronnen worden via resultaat gerichte informatie en materiële beeldvorming een herkenbare symbolische waarde gegeven, waardoor de toerist zich van te voren een duidelijke voorstelling kan maken, van wat hij gaat beleven.

Echter verwachtingen moeten tot authentieke ervaringen leiden, onafhankelijk van het feit of deze ervaring gebaseerd is op object gerelateerde authenticiteit of de symbolische. In die zin is al het materiaal dat een toerist in zijn geheugen heeft opgeslagen altijd authentiek voor hemzelf en de eerste verwachtingen die een toerist ontwikkeld gebaseerd op eigen intern materiaal zijn echt, daar ze op zijn eigen geheugen gebaseerd zijn. Wanneer verwachtingen verder met materiaal van buitenaf gevoed worden, kunnen die corrupt worden, daar een toerist informatie van buitenaf misschien niet goed begrijpt of verkeerd interpreteert.

De problemen bij verwachtingen

Tot nu toe hebben wij twee gevallen gezien van verwachtingen die niet zo maar positief zijn. De eerste was het geval van de negatieve verwachtingen, waarbij de toerist zich voorstelt dat iets niet voor hem is, niet interessant is of dat hij verwacht dat iets anders is, dan het voorgesteld wordt (deze voorstelling zou dan op resultaat gerichte informatie gebaseed zijn en op materiële beelden). Dit is doorgaans bij resultaat gerichte informatie het geval, of te wel het soort informatie dat de toerist probeert over te halen een zeker vakantie arrangement te boeken of naar een bepaalde hoofdbelbron te gaan. Verwachtingen die uit de originele motivatie en behoefte voortkomen zijn per definitie positief. Het is dus in een later stadium, dat er verwachtingen kunnen ontstaan, die daarna negatief bevonden worden en vervolgens weer weggegooid worden.

Daarna hebben wij het probleem gezien, dat een verwachting een hindernis kan vormen voor het ongedwongen en onbevooroordeelde opnemen van BelCal en de verdere verwerking tot een ervaring. Men verwacht iets te zien en het menselijk brein heeft de neiging eerst te zien wat verwacht wordt en pas daarna (misschien) verder te vorsen om nieuwe aspecten te ontdekken. Dit fenomeen is bekend en geldt uiteraard niet alleen in het toerisme. Iedereen die met vakantie gaat heeft enigerlei verwachtingen en daar is niets mis mee. Echter is het een hele menselijk eigenschap eerst te zien wat verwacht wordt en om te kijken of dat mee valt of niet. Het moge duidelijk zijn dat hoe nauwer de verwachtingen zijn, des te groter de kans is, dat de toerist in eerste instantie alleen zijn verwachtingen waarneemt. Zeker in het geval dat iets tegenvalt zal een toerist als nog zijn zintuigen aan het werk zetten om de benodidge BelCal op te nemen om er toch een positieve ervaring uit te kunnen putten. Verwachte BelCal worden vaak gebruikt om alleen het eigen gelijk vast te stellen.

Het derde probleem dat de kop kan opsteken betreft het feit dat verwachtingen met foute informatie gevoed kunnen zijn. Tot nu toe hebben wij aangenomen, dat alles wat de toerist aan informatie en beelden absorbeert, ook min of meer ware informatie betrof. Echter hoeft dit helemaal niet het geval te zijn. Informatie kan met de ware situatie een loopje nemen door de druk achter reisorganisaties of verkeersbureau’s (onder andere) om een mooi beeld te schetsen om een toerist over te halen een zekere bestemming te kiezen of een bepaald reisarrangement te boeken. De wil om te verkopen kan tot de verleiding leiden, dat de informatie en het verhaal wat er over attracties verteld wordt (het symbolisch beladen van een belbron dus) zo ver van de feitelijke situatie ligt, dat er een serieuze mogelijkheid bestaat, dat de toerist teleurgesteld zal zijn op het moment van het beleven van die attractie. Er is daarnaast nog een andere reden, waarom de verwachtingen fout ingesteld zijn, en die ligt bij de toerist zelf.

Verwachtingen hebben te maken met de behoeftes en motivaties van een toerist en allereerst met het voorradige materiaal in het brein. De toerist kan vanuit zijn gezichtspunt zekere infobronnen aanboren, terwijl andere door hem ter zijde worden gelaten. Hij verwerkt daarbij informatie op basis van eigen referentiekaders, motivaties en behoeftes en “leest” in zekere beelden of informatie dingen, die misschien nooit zo bedoeld waren. Met andere woorden interpreteert hij en dat kan wel eens anders uitpakken dan de infobron voor ogen had. Wanneer een reisbeschrijving het heeft over een Caraïbische atmosfeer (als onderdeel van resultaat gerichte informatie en als metafoor bedoeld) en de persoon die dit leest heeft geen idee wat hij zich daarbij moet voorstellen, dan kan hij de conclusie trekken op basis van feitelijke informatie, dat deze plaats dus aan de Caraïbische zee moet liggen, want anders klopt het niet. Zo vergelijken we allemaal de zaken die we lezen of zien met reeds beschikbaar materiaal in het geheugen. Indien er weinig of geen materiaal beschikbaar is, dan kunnen verwachtingen foutief ingesteld worden.

Daarnaast kan er al een probleem onstaan op het moment van de vorming van de motivatie om te reizen. Er zijn mensen die door zware druk in hun werkkring besluiten, dat ze aan rust toe zijn en deze behoefte wordt dan vervolgens omgezet in het organiseren van een vakantie in een afgelegen natuurgebied. De toerist heeft de behoefte eventjes heel ver weg van de mensheid te zijn – hij kan dat tenminste zo voelen. Echter eenmaal bij aankomst bij zijn afgelegen berghutje kan deze zelfde toerist, die gewend is met veel mensen onder hoge druk te werken, de stilte en de verlatenheid veel te veel worden en al na een paar dagen weg willen gaan. Een vakantie blijft tot op zekere hoogte afhankelijk van de persoon een confrontatie met zichzelf aan te kunnen en mensen kunnen van zich zelf denken, dat ze allerlei stoere dingen willen doen, maar in feite wanneer ze eenmaal met de werkelijkheid geconfronteerd worden, kan blijken dat onzekerheden en gebrek aan zelfvertrouwen opeens de overhand krijgen en deze toerist eigenlijk een heel ander soort vakantie had moeten uitkiezen. Dit laatste geval komt nog wel eens voor bij de avontuurlijke vakantie, zoals trekking tochten bijvoorbeeld.

Wat hier uiteraard een rol speelt zijn mode verschijnselen en mensen willen nog wel eens dingen doen (een behoefte creeëren), omdat anderen het ook doen en niet direct op een eigen motivatie hun vakantie baseren.

Het extreme geval van vakantie problemen ligt dus bij een verkeerd ingestelde motivatie, met een door mode verschijnselen verkeerd ingestelde behoefte, die verwachtingen opleveren die dan verder door foute informatie gevoed worden.

Een ander probleem gebied voor verwachtingen is het gebrek eraan. Wanneer we iets niet verwachten kunnen we voor verrassingen komen te staan en afhankelijk van de omstandigheden kan dit positief zijn of niet. De zogenaamd toevallige belbronnen gaan hier nu precies over: toevallige gebeurtenissen, plotselingen incidenten of per ongeluk ergens op stuiten. In wezen bestaat een redelijk groot deel van een vakantie uit toevallige belbronnen, hoewel de toerist die een volledig arrangement reserveert hier minder mee te maken krijgt dan een rugzak-toerist. Een van de redenen dat een toerist goed beslagen ten ijs wil komen is nu juist om verrassingen te voorkomen, daar de toerist in vele gevallen geen verwachtingen heeft en bang is de controle in een situatie te verliezen. Verwachtingen spelen dus ook de rol als geruststeller. Echter wanneer verwachtingen op foute informatie gebaseerd zijn, kan een toerist voor verrassingen komen te staan en doorgaans van een negatieve aard. Wanneer iets onverwachts gebeurt zal ieder mens op zijn eigen manier reageren en altijd proberen de controle over de situatie te bewaren. Echter, wanneer we iets verwachten en plotseling blijkt het heel iets anders te zijn of er totaal iets verschillends te gebeuren, dan zal een toerist eerst geschokt zijn, moet dan zijn oorsponkelijke verwachting uitschakelen, zodat hij vrijelijk de nieuwe situatie kan observeren (BelCal opname) en er dan op reageren.

Het laatste probleem gebied bij de verwachtingen is, dat op het moment van de waarheid er een aantal externe factoren een rol spelen, die de BelCal opname verhinderen en de ervaring dus niet meer overeen zal komen met de verwachting. Het gaat dus om het moment van BelCal opname, wat ook wel het aandachts mechanisme wordt genoemd, en hangt van een aantal interne en externe factoren af. Allereerst is er de nauwe opname van BelCal, wat inhoudt, dat de toerist op één zaak geconcentreerd is en daarbuiten even niets ziet of hoort. Daarnaast is er de brede opname, waarbij alle zintuigen tegelijkertijd met een aantal verschillende impulsen geconfronteerd worden, zoals bij aankomst op een druk treinstation, waarbij de toerist goed moet opletten welke uitgang hij moet hebben of welke aansluiting, daarbij op zijn koffer moet letten, waar hij loopt en ook moet luisteren wat er omgeroepen wordt, dit allemaal in een drukke menigte. Wanneer men zich op vele dingen tegelijkertijd moet concentreren, is er weinig BelCal opname om tot ervaringen verwerkt te worden. Hoewel veel mensen verwachten, dat reizen enorm leuk is, blijkt in de praktijk dat men vaak zo onder druk staat door zaken waarop gelet moet worden, dat er van genieten weinig overblijft. Daarnaast moet de toerist in de juiste stemming zijn en niet afgeleid worden door in zijn achterhoofd bezig te zijn met een ruzie die de toerist met iemand gehad kan hebben, of door de zorg of hij wel genoeg geld bij zich heeft. Uiterlijke factoren kunnen het weer betreffen of het soort gezelschap, waarin men zich bevindt. Het zijn allemaal factoren die het aandacht mechanisme beïnvloeden en de opname van BelCal en de resulterende ervaring aantasten, of te wel de verwachting kan anders zijn dan de ervaring uitpakt en de oorspronkelijke behoefte kan niet geheel bevredigd worden. Pech noemen sommigen dat. “We hadden ons zo verheugd de Arenal vulkaan in Costa Rica in volle uitbarsting te zien, maar laat het die dag nou net regenen en de vulkaan zat in de wolken”. Er zijn vele voorbeelden te vinden dat op het sublime moment in het toerisme, wat een echt WOW!-momenthad moeten zijn, er door vaak externe redenen en soms interne niet aan de verwachtingen voldaan kan worden.

Verwachtingen vormen een onlosmakelijk deel van een toerist en reizen zonder verwachtingen is eigenlijk geen reizen meer. Wanneer we geen verwachtingen meer koesteren moesten we maar beter stoppen met reizen en blijven waar we zijn, en bij ons zelf te raad gaan om een nieuwe drang te vinden, onze verwachtingen weer op te vijzelen en er weer op uit te trekken.

» Deze website is niet commercieel en genereert geen inkomsten; daarom wordt het op prijs gesteld, wanneer diegenen die de inhoud ervan actief gebruiken een vrijwillige donatie maken – klein en symbolisch als die ook mag zijn – door op de DONATE toets te drukken (Paypal systeem) onderaan deze pagina «

Alle rechten voorbehouden. De gehele of gedeeltelijke reproductie is verboden zonder de toestemming van Marinus C. Gisolf en zonder bronvermelding